طبقه بندی چسب ها

به دلیل تنوع چسب‌ها و کاربرد فراوان آنها روش کامل و جامعی که بتواند طبقه بندی چسب ها را انجام بدهد و دربرگیرنده همه آنها باشد، وجود ندارد.

چند روش معمول طبقه‌ بندی چسب‌ها به روش زیر است:

• طبقه بندی چسب ها براساس منشا چسب: 

چسب‌ها را براساس منشا آنها می‌توان به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم کرد. در این تقسیم‌بندی چسب‌های طبیعی خود به سه دسته حیوانی، گیاهی و معدنی تقسیم می‌شوند

• طبقه‌بندی براساس نوع مواد اتصال یابنده: 

در این روش چسب‌ها به چسب چوب، کاغذ، فلز به فلز، سرامیک، پلاستیک و نظایر آن تقسیم می‌شوند.

• طبقه‌بندی براساس شکل فیزیکی:

شکل فیزیکی چسب می‌تواند مبنای تقسیم‌بندی باشد. بر این اساس چسب مایع، چسب مایع دوقلو، چسب نواری و نظایر آن نامگذاری می‌شوند.

• طبقه‌بندی براساس نوع کاربرد:

در این تقسیم‌‌بندی چسب‌ها برحسب نوع کاربردشان به ساختاری و غیرساختاری تقسیم می‌شوند. منظور از چسب‌های ساختاری، آن دسته از چسب‌هاست که برای اتصال اجزای سازنده‌ی سازه‌هایی که تحت نیروی زیاد قرار دارند به‌کار می‌روند. وظیفه این چسب‌ها نگه داشتن سطوح در کنار یکدیگر و ایجاد مقاومت در برابر نیروی (کششی، تراکمی، برشی) وارد شده بر سطوح اتصال می‌باشد. چسب‌های غیرساختاری موادی هستند که اتصالات چسبی ضعیف را موجب می‌شوند. چسب‌های غیرساختاری عمل تثبیت یا پخت را انجام نمی‌دهند و سطوح چسبیده شده به راحتی تحت نیروهای جزئی نیز ازهم جدا می‌شوند. کاربرد این چسب‌ها در برچسب‌ها، بسته‌بندی، چسباندن کاغذ دیواری و کف‌پوش، آب‌بندی، درزگیری، بتونه‌کاری و جلوگیری از نفوذ گازها و نظایر آن می‌باشد.

• طبقه‌بندی براساس میزان مصرف چسب:

بر این اساس چسب‌ها به دو دسته‌ی صنعتی و خانگی تقسیم می‌شوند. چسب‌های صنعتی در حجم زیاد مصرف می‌شوند؛ درحالیکه چسب‌های خانگی در بسته‌های کوچک و مقادیر کم استفاده می‌گردند.

• طبقه‌بندی براساس نام شیمیایی جزء اصلی چسب:

در چسب‌های مصنوعی، ماده اصلی چسب ممکن است یکی از رزین‌های ترموپلاستیک (مانند پلی وینیل استات، پلی وینیل الکل، نیتریل رابر، پلی اکریلیک) و یا یکی از رزین‌های ترموستی (مانند رزین‌های فنلی، سیلیکون، اپوکسی) یا یکی از رزین‌های ترموالاستیک (مانند پلی وینیل کلرید) باشد.

• طبقه‌بندی بر اساس نحوه‌ی عملکرد چسب:

بر این مبنا چسب‌ها را به شکل زیر تقسیم‌بندی می‌کنند:

ویژگی های اصلی یک چسب مرغوب

• نباید رنگ موادی که می‌خواهند چسبانده شوند را تغییر دهد.
• نباید لخته شود و باید دارای غلظت متناسب با مصرف باشد.
• باید طوری تهیه شود که پس از استعمال به سرعت سخت شود.
• باید خاصیت ارتجاعی داشته باشد و در برابر رطوبت نیز مقاوم باشد.

مزایای استفاده از چسب

بعضی از مهم‌ترین مزایای استفاده از چسب‌ها، نسبت به انواع دیگر اتصال نظیر جوش، لحیم، پرچ، پیچ، … به شرح زیر است:

• چسب‌ها می‌توانند مواد مختلف را که ممکن است همجنس نباشند، نظیر فلزات، پلاستیک‌ها، لاستیک‌ها، چوب، کاغذ و…، به یکدیگر متصل کنند.
• چسب‌ها بهتر از هر روش دیگری می‌توانند صفحات نازک را به یکدیگر یا به اجسام دیگر متصل کنند. قطعات ورقه‌ای شکل را در صورتیکه سایر روش‌های اتصال موجب انحراف آنها از شکل طبیعی می‌گردد تنها به کمک چسب‌ها می‌توان به یکدیگر پیوند داد.
• ظاهر محصول ساخته شده با چسباندن سطوح به یکدیگر بهتر و زیباتر خواهد شد و حذف درزها و شکاف‌ها نیز ممکن می‌گردد.
• تنوع حالت فیزیکی و روش کاربرد چسب موجب می‌گردد که در بسیاری از فرایندهای تولیدی بتوان از آن استفاده نمود.
• اتصال اجزای سازنده یک جسم با استفاده از چسب سریع‌تر، ارزان‌تر و اغلب محکم‌تر از روش‌های دیگر است.
• انعطاف‌پذیری و قابلیت کشش و تراکم اغلب چسب‌ها موجب می‌شود که نیروهای وارده بر جسم، تعدیل و اتصال در مقابل این نیروها مقاومت نماید.
• مواد حساس در برابر حرارت، که سایر روش‌ها مثل جوش یا لحیم آن‌ها را تخریب می‌کند، می‌توانند با چسب به نحو مطلوب به یکدیگر متصل شوند.
• در صورت استفاده از چسب به‌جای پرچ و پیچ، وزن قطعه کم‌تر خواهد بود و احتمال خوردگی گالوانیکی که به دلیل اتصال دو نوع فلز غیر همجنس (یعنی قطعه و پیچ یا پرچ) پدید می‌آید وجود نخواهد داشت.
• در بسیاری از موارد وجود لایه چسب بین سطوح موجب عایق شدن جسم از نظر الکتریکی، حرارتی و صوتی می‌گردد.